NEnz

Mijn Tante Gerda – een zus van mijn Indonesische omaatje en de enige van de broers en zussen die altijd in Indonesië is blijven wonen – was de afgelopen drie maanden hier in Nederland, op bezoek bij familie. Nog geen twee weken geleden gingen mijn Tante Gerda, vader en moeder lunchen bij een restaurant in de buurt van mijn huis, vlak voor ze bij mij langs zouden gaan. Tante Gerda bestudeerde de menukaart en wist niet zo goed wat ze moest nemen. “Ik ben geen grote eter”, zei ze. Mijn moeder raadde haar aan om carpaccio te nemen en te vragen of ze dat in kleinere porties konden verdelen. “Zo geweldig dat ze dat hier doen; we kregen drie verschillende bordjes!” zei ze later nog verbaasd tegen mij. “In Indonesië moet je dat zelf verdelen”. Toen de serveerster kwam vragen wat ze wilde drinken, antwoordde mijn tante zonder blikken of blozen “gin-tonic”. Mijn moeder viel haast van haar stoel: gin-tonic is een alcoholisch drankje – en sterk ook nog –  en mijn familie staat er juist om bekend zelden of nooit alcohol te drinken. Ze dacht dat mijn tante zich had vergist; misschien had ze alleen tonic bedoeld of misschien had ze zo maar wat opgenoemd van de kaart en wist ze niet dat er alcohol in zat. Maar ze wilde ook niet tussenbeide springen, bang dat mijn lieve, elegante tantetje zich dan misschien zou generen. “En ik dacht: ach, anders drink ik het zelf wel op”, zei ze achteraf. Toen mijn tante haar gin-tonic geserveerd kreeg, zat ze lekker te nippen van haar drankje, tevreden kijkend. Mijn moeder legde haar hand op die van mijn tante en zei zachtjes: “Vindt u dat zo lekker, gin-tonic?”. “Ja, ik bestel het heel vaak, ook in Italië”, zei mijn tante. “Weet u dan wel dat daar alcohol in zit?”, vroeg mijn moeder haar. “Ach nee… meen je dat nou?”, zei mijn tante. Om 12:00 ’s middags zat mijn tante, 82 jaar oud, lekker te nippen van een gin-tonic.

Tante Gerda was één van de passagiers van vlucht MH17, die afgelopen donderdagmiddag neerstortte boven Oekraïens grondgebied.
Ze was na drie maanden van familiebezoek weer op weg naar huis, naar haar dochter, zoon en mijn nichtjes en neefjes – haar kleinkinderen. Mijn vader had haar die ochtend nog naar Schiphol gebracht. Hij had afgesproken dat een oom en tante daar ook naartoe zouden komen en hen zouden ontmoeten vlakbij Gate 3, zodat mijn tante Gerda – slecht ter been – niet zo ver hoefde te lopen en mijn vader zijn auto kon parkeren terwijl mijn oom en tante mijn Tante Gerda zouden begeleiden richting de incheckbalie. Maar ze stonden er niet op het afgesproken tijdstip. Mijn vader heeft Tante Gerda daarom maar op een bagagekar gezet en is vast de auto gaan parkeren. Toen hij terugkwam, was hij haar kwijt. Hij belde mijn oom en tante, maar ze namen niet op. Even later vond hij ze gelukkig weer terug op de luchthaven.

Enkele uren later waren we haar echt kwijt.
Ze was vertrokken met het toestel van Malaysian Airlines richting Kuala Lumpur. Ik kreeg rond 17:00 een berichtje van mijn moeder dat er misschien wat aan de hand zou zijn met het toestel van Tante Gerda. Verbaasd zette ik de televisie aan en zag ik dat er een vliegtuig was neergestort in de Oekraïne. Ik begreep er niks van: een toestel vanuit Amsterdam? Neergestort in de Oekraïne? Wat deed een vliegtuig boven de Oekraïne – oorlogsgebied? En wat was het vluchtnummer van Tante Gerda?

Mijn vader wist het gelijk: die had het briefje waarop hij het vluchtnummer en de vertrektijden van Tante Gerda had opgeschreven, nog in zijn zak zitten. MH17. Wat volgde was dat woord dat ik mensen altijd hoor zeggen die iets hebben meegemaakt dat ze schokt en hun hart doet breken: ongeloof. Je kunt je gewoon niet voorstellen dat het toestel waar jouw vader jouw tante een paar uur daarvoor op heeft gezet, vier uur later uit de lucht valt. En over het hoe en waarom weet ik al helemaal niks zinnigs te zeggen. Mijn hart brak en dat van mijn familieleden ook. Mijn vader had mijn tante nog een heel eind begeleid op de luchthaven en had zo ook de gezichten gezien van veel van de andere passagiers van die vlucht: de vriendin van mijn tante, die ook terug naar huis ging, veel mensen in rolstoelen, jonge stelletjes die op vakantie gingen of aan een nieuw leven zouden beginnen in Indonesië, gezinnen met kinderen…

Het is niet te bevatten.

Mijn familie troost zich met de gedachte dat Tante Gerda een fantastisch leven heeft gehad, omringd door familie die gek op haar was en is. Zij was het liefste vrouwtje op de wereld, knuffelde je haast fijn zodra ze je zag, ook al woonde ze de rest van de tijd aan de andere kant van de wereld. Voordat ze wegging uit mijn huis en ik voor het laatst afscheid van haar nam, maakte ze met haar mobiele telefoon een foto van Noodles. En kreeg ik van haar een cadeautje dat ik pas later uitpakte: prachtig briefpapier uit Italië. Zij laat een lichtje achter dat wij ons altijd zullen blijven herinneren en dat voor altijd in ons zit. Hoe ongelooflijk, niet te bevatten tragisch deze gebeurtenis ook mag zijn.

Ik wens alle nabestaanden van de passagiers van vlucht MH17 en alle mensen die geraakt zijn door dit nieuws, ontzettend veel sterkte en liefde toe.

Afbeelding: Curly Girl Design