Plan was om vandaag voor het eerst in lange tijd heerlijk ongegeneerd uit te slapen, maar ik heb vreselijk liggen woelen en kon de slaap maar niet vatten. Ik wist: ik moet iets over Haar schrijven. Omdat ik in het verleden ook regelmatig over haar heb geschreven. Met liefde. Omdat ik haar muziek zo lief had, maar stiekem ook omdat ik – wat ik zag als het meisje achter haar muziek – zo lief had. En dan doel ik niet op de Amy die we de afgelopen jaren zo getroubleerd door het leven zagen zwalken, maar op de Amy die in een grasveld, onderwijl spelend met een grassprietje dat op haar schoot lag een nummer van Billie Holiday zong. Zonder moeite leek het en tóch met hart en ziel, dat kon je duidelijk horen, omdat de muzikaliteit en de oude soul bij haar diep vanbinnen zat.

Maar ik denk ook aan de Amy die verscholen achter een veel te grote mintgroene gitaar en in jeans met panterprint haar eerste optreden op televisie had bij Jools Holland. Hoe ze geconcentreerd moeite moest doen om het ding onder controle te houden, maar hoe goed het klonk. Aan hoe cheeky haar teksten waren: “Cause’ I’ve forgotten all of young love’s joy, Feel like a lady, but you my lady boy,” – in Stronger Than Me, waarin ze bezingt dat haar geliefde nu echt eens voor de man moet gaan spelen of hij vliegt de laan uit. En hoe ze in ‘I heard love is blind’ op geniale wijze alle smoesjes van vreemdgaande mannen verwerkte in een nummer en zo de rollen eens omdraaide.
Bovendien denk ik aan hoe razend knap ze oude soul & jazz en een stemgeluid als dat van Billie Holiday of Sarah Vaughan, dat zomaar uit de keel van dit jonge meisje leek te komen, mixte met haar liefde voor hiphop van bijvoorbeeld Nas en teksten die gingen over hedendaagse dingen uit het leven van een jonge vrouw als Beastie Boys T-shirts, de nieuwe cd van Erykah Badu, een beha van Moschino en concertkaartjes voor “the Slick Rick gig“.
Ik denk nog terug aan wat er door me heen ging toen ik haar voor het eerst hoorde zingen – ik weet nog precies waar ik was – in de auto bij mijn geliefde -, dat ik het gesprek onderbrak en dat ik hem vroeg: “Wie ís dit?”. En hoe ik daarna de hele avond haar versie van ‘There’s No Greater Love’ op repeat heb zitten luisteren.

Met de grootste glimlach op mijn gezicht denk ik ook terug aan haar concert in een heel klein kelderzaaltje op het North Sea Jazz Festival in 2004, waar ik samen met vriend S. en mijn geliefde naar een heel speciaal optreden van haar keek & luisterde. Voorafgaand aan de show gaf ze een signeersessie waar ik op kwam dagen met een zilveren fineliner van de HEMA waar maar weinig inkt uitkwam. Amy keek me lachend aan en zei: “Oh, you brought the silver!“. Met haar tong uit haar mondhoek drukte ze hard op het papier van haar cd-hoesje terwijl ze zei: “I’m gonna do this real slow.”
Het concertkaartje van vriend S. wilde ze ook wel signeren, nadat ik uitlegde dat S. op dat moment in de broodjeskraam van het festival aan het werk was en haar op het hart drukte dat hij straks zou gaan spijbelen om haar optreden niet te missen. “See you at the show, baby!” schreef ze daarna op het kaartje van een vervolgens dolgelukkige S.
Tijdens het concert beledigde een uitzinnige S. haar bijna nog publiekelijk door op een stil moment heel hard te roepen om het nummer ‘Fuck My Pumps’, wat natuurlijk ‘Fuck Me Pumps’ heet, waarop Amy het snoer van haar microfoon als een zweepje op het podium liet kletteren en riep: “Darling, I haven’t got the equipment!“.
Naderhand kreeg S. het nog voor elkaar dat Amy eventjes aan de zijkant van het podium voor ons verscheen, waar hij zijn excuses aan haar aanbood en trots zwaaide met zijn gesigneerde concertkaartje. Amy vroeg hem of ik soms zijn amour was, waarop hij vertelde dat ik een vriendin was. Amy zei daarop tegen mij: “You’re a good friend“.

De Amy die we daar zagen, was een schril contrast met de Amy die de afgelopen jaren in de tabloids stond en die we in Youtube-filmpjes onder invloed beschamend slechte optredens zagen geven. Ik had dikwijls de neiging om Oprah een lange brief over Amy te schrijven, aansporend op een interventie in haar show, of om naar Londen te reizen, Amy van de straat te plukken, een dikke warme deken om haar heen te slaan en vervolgens intrek in haar huis te nemen als Mantelzorgster om haar in een warm bad te doen, haar beehive zorgvuldig uit te kammen en elke dag een grote pan soep voor haar te koken. Ik hoopte zo dat haar verslaving haar er niet onder zou krijgen. Maar het deed ons allemaal het ergste vrezen. En dat waar we allemaal zo bang voor waren, heeft plaatsgevonden: Amy is gisteren op 27-jarige leeftijd dood aangetroffen in haar huis.

Weet je het is gek; natuurlijk doet het ons allemaal wel wat als we horen dat een publiek figuur is overleden. Ik denk dan bijvoorbeeld terug aan de verdrietige dag toen we hoorden dat Michael Jackson niet meer was. Je denkt: Jezus! Je vertelt het je vrienden en familie. Je post er direct wat over op je social media. En je laat misschien een traan, omdat iemand toch iets heeft achtergelaten in je leven: mooie muziek, herinneringen.
Maar dit, dat Amy dood is, kruipt bij mij onder mijn huid. Omdat het zo triest is zoals het leven voor haar de afgelopen jaren is verlopen, maar vooral ook omdat ik zo enorm van haar muziek heb gehouden. Natuurlijk wordt er elke dag prachtige muziek gemaakt die ons raakt, maar het komt niet vaak voor dat je iemand muziek hoort maken die echt een plekje inneemt in je hart – om wat voor reden dan ook. Zo zal ik me Amy herinneren: als dat leuke, gekke mens dat zó enorm getalenteerd was dat je je oren niet kon geloven. She will be missed.

Een paar van mijn favoriete Amy-filmpjes:

Amy’s eerste optreden op televisie: ‘Stronger Than Me‘ live bij Jools Holland:

Mooi interview met Jonathan Ross en een live optreden van ‘I Heard Love is Blind‘:

Billie Holiday’s ‘(There is) No Greater Love‘, in het gras:

Met gitarist Femi, een cover van ‘All My Loving‘ van The Beatles:

Een kort interview met Amy uit 2003 waarin ze vertelt waarom ze is begonnen in de muziek. “There is no one else, right?” En ze had gelijk.

<