Zelfs nu ze er niet meer is, is er geen vrouwelijke artiest die mij zo heeft geboeid, of zo boeit, als Amy Winehouse. Het klinkt vaak zo Amerikaans, of overdreven als je fans hoort exclameren hoeveel ze van een artiest houden. Omdat je alleen maar die ene kant ziet: die van artiest, performer; als publiek leren we een artiest nooit écht helemaal kennen – dat denk ik dan althans. En toch is er in mij dat gevoel – als ik nog Youtube-filmpjes van haar bekijk, als ik naar de poster staar die op mijn werkkamer hangt van een jonge, beeldschone Amy circa 2003, als ik terugdenk aan die korte, knotsgekke ontmoeting met Amy op het North Sea Jazz Festival in 2004, als ik haar platen draai – dat ik echt een beetje van deze gekke tante heb gehouden. Wat zeg ik: heel veel van haar heb gehouden. Van de Amy die ik zag als Amy Winehouse. Dat jonge, lieve, ondeugende, ontwapenende, gekke, stoere Britse meisje van 19 jaar, dat met een grote gitaar in haar handen, gehuld in Adidas-jasjes en jurkjes van de tweedehands winkel, met een toen nog bescheiden eyeliner-streep boven haar ogen haar liefde voor jazz & hiphop liet klinken. Haar leven bezong. Open en eerlijk, zonder blad voor de mond te nemen. En dat met zoveel plezier en toewijding.

Het grootste cadeau dat Amy Winehouse mij & ons in haar – veel te korte – leven heeft gegeven, is natuurlijk haar muziek; tot ik Amy hoorde, had ik nog nooit een vrouwelijke artiest gehoord die jazz & hiphop mixte tot zo’n eigentijds, fris en nieuw geluid. En dan die stem, die stem om van te houden. Rauw, scherp, teder, soulvol, doorleefd en totaal ‘eigen’. Haar verfrissende songteksten: mooi, brutaal, ontroerend, diepgaand en toch zo jong. Ik bewonderde Amy ook om haar lef, ik vond haar ontiegelijk stoer. Hoe ze auditie kwam doen bij de platenmaatschappij (te zien in de documentaire op de DVD ‘I told you I was trouble’) en daar relaxed op de bank zat naast haar gitarist, een haarspeld uit haar zak toverde om nog even een lok vast te zetten en toen – schijnbaar met het grootste gemak – ‘There is no greater love’ van Billie Holiday zong. Hoe ze een unieke en behoorlijk risicovolle set speelde op dat North Sea Jazz Festival. Omdat ze liet horen hoe stoer en hedendaags jazzmuziek kan zijn. En hoe teder en oprecht hiphop kan zijn. Die Amy trapte muren door. In interviews heeft ze weleens gezegd dat ze liedjes is gaan schrijven omdat ze de échte muziek miste, dat de muziek die in de hitlijsten stond voor haar niet authentiek genoeg was. Op de vraag welke hedendaagse zangeressen haar boeiden, kwam alleen een twijfelachtige referentie naar Miss Dynamite naar boven. “There is no one else right?” zei ze. En ze had gelijk. Heel even was ze er wél, die uitermate boeiende, hedendaagse, authentieke zangeres. Inmiddels moeten we haar al een jaar missen.

Vandaag zet ik mijn eyeliner (die ik steevast draag sinds Amy op mijn pad kwam) extra dik aan, leg ik ‘Frank’ op de platenspeler en vier ik het leven van deze bijzondere jonge vrouw, die voor mij altijd een bron van inspiratie zal zijn. Want hoe tragisch haar leven ook geëindigd is – Amy heeft mij in korte tijd dusdanig betoverd en geïnspireerd dat ik de rest van mijn leven een stukje van haar met me zal meedragen.

Amy in een interview met de Italiaanse MTV:

Amy zingend in de haven van Rotterdam: